1. Jak wybrać dobrego psychoterapeutę? Czy tylko psychoterapeuta z certyfikatem?
Skuteczna psychoterapia to praca z odpowiednim specjalistą. Dobry psychoterapeuta to wysoko wykwalifikowany profesjonalista, który posiada odpowiednie umiejętności, kwalifikacje i wykształcenie pozwalające na poprowadzenie procesu psychoterapeutycznego.
Niezbędnymi i koniecznymi elementami są ukończenie humanistycznych studiów magisterskich oraz już po co najmniej 4-letniej szkoły terapeutycznej zawierającą własną pracę terapeutyczną, staż kliniczny praktykę pod superwizją. Certyfikat, który posiadają niektórzy psychoterapeuci, jest dodatkowym potwierdzeniem kompetencji psychoterapeutycznych. Zwykle z otrzymaniem certyfikatu wiąże się konkretny, dodatkowy proces weryfikacji kompetencji specjalisty.
Niestety psychoterapeuta nie jest zawodem regulowanym w polskim systemie prawnym. Nie istnieje akt prawny o randze ustawy regulujący pojęcie psychoterapii i psychoterapeuty. Stąd istnieje wiele gabinetów, gdzie pracują osoby, które nie są odpowiednio przygotowane do prowadzenia terapii. Nie jest psychoterapeutą osoba, która skończyła studia podyplomowe, czy szereg kursów pomocowych.
2. Jaki rodzaj psychoterapii jest najbardziej skuteczny?
Najnowsze badania dotyczące skuteczności psychoterapii wskazują na bardzo podobny wskaźnik efektywności. Większe znaczenie poza wybraną modalnością, mającą wpływ na osiąganie celu, ma sama osoba terapeuty, jego osobowość, sposób tworzenia relacji.
Na świecie praktykowanych jest ok. 200 podejść psychoterapeutycznych. W Polsce praktykowane są zwykle: podejście systemowe, behawioralno-poznawcze, psychodynamiczne, psychoanalityczne.
3. Pierwsze spotkanie, o co warto zapytać?
Najważniejszą kwestią podczas pierwszego spotkania jest relacja, jaka tworzy się między klientem a psychoterapeutą.
Decydując się na psychoterapię, warto umówić się na jedno spotkanie konsultacyjne, aby pozwolić sobie na podjęcie właściwej decyzji. Warto zapytać specjalistę o wykształcenie, certyfikaty (kto je nadał, czego dotyczą), sposób pracy czy specyfikę modalności, w której pracuje. Można poprosić o wyjaśnienie jak będą wyglądać spotkania i w jaki sposób zrealizowane zostaną cele, a także jakie są doświadczenia terapeuty w leczeniu problemu, z którym zgłasza się klient.
4. Jak wygląda psychoterapia, jak często odbywają się spotkania?
Sesja, bo tak zwykle nazywa się spotkanie terapeutyczne trwa od 45-60 minut. Zwykle odbywa się raz w tygodniu. W terapii indywidualnej nie rekomenduje się rzadszych spotkań, gdyż wówczas pojawienie się efektów wymaga znacznie większej ilości czasu. Podczas pierwszych spotkań klient i psychoterapeuta umawiają się na cel do osiągnięcia, czasem również na ilość spotkań.
5. Jak długo trwa psychoterapia?
Zwykle tak długo, jak długo trwa zrealizowanie określonego wspólnie celu. Czasem jest to kilkanaście sesji innym razem kilka miesięcy lub nawet kilka lat.
6. Kiedy psychoterapia szkodzi?
Zwykle psychoterapia nie pomaga, gdy jest prowadzona przez osobę, która nie ma do tego odpowiedniego przygotowania i doświadczenia. Dlatego warto poświęcić czas na znalezienie osoby z odpowiednimi kwalifikacjami. Umówienie się na pierwsze spotkanie nie oznacza przymusu podjęcia psychoterapii u tej osoby. Zwykle, jeśli po pierwszym spotkaniu istnieją wątpliwości warto skonsultować się z inną osobą. Jeśli pojawia się poczucie, że terapeuta osądza, decyduje, rządzi, nie słucha to również mogą być przesłanki do niepodjęcia kontaktu. Ważny jest komfort w czasie spotkania oraz budujące się zaufanie do osoby terapeuty.
7. Dlaczego psychoterapia jest taka droga?
Ponieważ jest to usługa wysoce specjalistyczna. Wymaga ok. 10 lat szkolenia, własnej psychoterapii, stałej superwizji. Polega na szukaniu rozwiązań, poprawie jakości życia. Dobrze poprowadzona terapia powoduje, że zmienia się sposób myślenia, odczuwania, budowania relacji z samym sobą i innymi.
8. Psychoterapia za czy przeciw?
Psychoterapia zmienia jakość życia. Jest jednak usługą, która wymaga dużych nakładów finansowych, czasowych oraz pracy własnej. Niezbędna jest konfrontacja z samym sobą, co nie zawsze jest łatwe i komfortowe. Ta ciężka, wymagająca i obciążając również finansowo praca pozwala jednak na osiągnięcie zakładanych celów, które obecne były wcześniej jedynie w kategoriach pragnień.
9. Dlaczego psychoterapia nie działa?
Psychoterapia nie działa zwykle z dwóch powodów. Gdy jest prowadzona przez terapeutę, który nie ma do tego właściwego przygotowana lub gdy klient nie jest gotowy na to, by podejmować autorefleksję i wprowadzać zmiany. Sukces to w tym przypadku współpraca dwóch osób.
10. Kiedy zdecydować się na psychoterapię?
Kiedy czujemy się źle ze sobą i własnym życiem, a wszystkie dostępne sposoby poprawy zawodzą. Wówczas to najlepszy moment, by zdecydować się na psychoterapię.
Autor: Joanna Marszał-Kotas – psycholog, psychoterapeuta